یکی از مشکلات آزاردهنده بسیاری از افراد بوی بد دهان به هنگام صبح است.افرادی که از خشکی دهان رنج می‌برند اغلب به دلیل مصرف برخی انواع داروها به این وضعیت دچار می‌شوند. همچنین افرادی که بهداشت دهان خود را رعایت نمی‌کنند نسبت به افراد دیگر بیشتر دچار بوی نامطبوع دهان می‌شوند.
دلایل بوی نامطبوع دهان هنگام صبح
طبق اعلام آکادمی دندانپزشکان عمومی در آمریکا میلیون‌ها نفر از مردم این کشور در مواقعی همچون هنگام صبح یا پس از خوردن غذای تند و تلخ از بوی بد دهان شکایت می‌کنند.
بوی نامطبوع دهان در هنگام صبح غالبا به عدم ترشح بزاق مربوط می‌شود.
دکتر «هوگ فلاکس» از آکادمی دندانپزشکی زیبایی در آتلانتا می‌گوید: در طول روز در دهان مقدار قابل توجهی بزاق تولید می‌شود اما هنگام خواب تولید بزاق کاهش می‌یابد.
ترشح بزاق برای پاکسازی دهان از ذرات باقی مانده غذا ضرورت دارد چون در غیر این صورت محل مناسبی برای انباشت باکتری است. کاهش تولید بزاق موجب خشکی دهان می‌شود و این وضعیت به باکتریها اجازه می‌دهد تا رشد کنند و ترکیب‌های ناپایدار گوگرد تولید کنند که عامل بوی نامطبوع دهان است.
همچنین شیوه خوابیدن می‌تواند در شدت و فراوانی بوی بد دهان در هنگام صبح تاثیر بگذارد. خُرخُر کردن یا تنفس از راه دهان در طول شب نیز عامل بازدم بدبو است. بیشتر افرادی که از راه دهان نفس می‌کشند دهانشان خشک می‌شود بنابراین شرایطی بوجود می‌آورد تا باکتری‌های تولیدکننده بوی نامطبوع در دهان رشد کنند. به گفته فلاکس هر زمانی که میزان بزاق دهان کاهش یابد توانایی دهان برای مقابله با تنفس نامطبوع پایین می‌آید.
در حالی که تنفس نامطبوع ارتباطی به سن ندارد باکتری‌های ایجادکننده بوی نامطبوع مشکلاتی را برای سلامتی بوجود می‌آورند. به گفته پزشکان اولین عامل تنفس نامطبوع مشکلات پریودنتال همچون التهاب لثه و پیوره (بیماری بافت اطراف دندان) می‌شود که خود در بروز بیماری‌های قلبی و سکته مغزی نقش دارد.
بررسی‌ها حاکی از آن است که سلامت دهان شدیدا به سلامت دیگر اعضای بدن ارتباط دارد. از جمله اینکه مواد سمی ناشی از باکتری‌های دهانی در جریان خون منتشر می‌شوند و می‌توانند عملکرد سایر اعضا و بافت‌های بدن را مختل کنند. برای کاهش بوی نامطبوع دهان به هنگام صبح می‌توان اقداماتی انجام داد برای مثال سواک کردن، استفاده از نخ دندان و پاکسازی دهان از وجود باقی مانده مواد خوراکی از جمله این روش‌هاست.
دکتر فلاکس چند روش را توصیه می‌کند که به کمک آنها می‌توانید بوی دهان خود را در هنگام صبح کنترل کنید:
– اولین روش استشمام کردن بوی نامطبوع توسط خود شخص است که معمولا در مواقع شدید بودن این وضعیت، بوی بد دهان به سادگی قابل تشخیص است.
– در روش دوم فرد با استفاده از آیینه انتهای زبان خود را مشاهده می‌کند. زمانی که رنگ زبان صورتی شفاف باشد نشان دهنده تنفس مطبوع در فرد است اما در صورتی که روی زبان لایه سفید رنگ باشد از بوی نامطبوع دهان حکایت دارد.
– در روش سوم مچ دست خود را با زبانتان خیس کرده و اجازه دهید تا خشک شود سپس مچ دست خود را بو کنید در صورتی که بویی استثمام کردید نشان دهنده بوی نامطبوع دهان است.
به گفته دکتر فلاکس یک روش ساده برای رفع بوی بد دهان در هنگام صبح پاک کردن سطح زبان با مسواک است تا با این روش فضای مناسبی برای رشد باکتریها فراهم نشود.
گاهی علیرغم مسواک زدن و نخ دندان کشیدن کامل و مرتب، بوی بد دهان برطرف نمی‌شود و در بسیاری موارد بوی بد دهان با خونریزی، تورم و یا درد در ناحیه دهان و گلو همراه است.
با اشاره به اینکه اگر آنچنان که باید دندان‌ها را مسواک نزده و نخ کشیده نشود، باکتریها در دهان بر روی دندان‌ها و نیز لثه‌ها به مانند کپک در گوشه‌های مرطوب حمام تجمع می‌یابند، افزود: چنانچه دندان‌ها و لثه را از تجمع باکتریها پاک نکنیم، فرآیند پوسیدگی ذرات غذای به جا مانده در دهان توسط باکتریها موجب آغاز بوی بد خواهد شد، لذا تجمع باکتریها می‌تواند منجر به بیماری لثه شود و در بسیاری موارد ممکن است خونریزی و تورم لثه همراه با بوی بد رخ دهد.
سعیدی با بیان اینکه خشکی دهان نیز می‌تواند در بوی بد دهان مؤثر باشد، افزود: در حالی که برخی از افراد به خشکی مزمن دهان مبتلا هستند، هنگامی که از خواب برمی خیزند با دهانی خشک و بد بو مواجه می شوند.
وی ادامه داد: بزاق حاوی آنزیم‌های محافظتی است که در کاهش تعداد باکتری‌های دهان نقش دارد زمانی که در طول شب جریان بزاق به گونه‌ای چشمگیر کاهش می‌یابد، لذا پس از بیداری با بوی بدن دهان مواجه می‌شویم.
این دندانپزشک با ذکر این نکته که داروها نیز می‌توانند موجب بوی بد دهان شوند، اظهار کرد: آنتی هیستامین‌ها و بسیاری از داروهایی که جهت رفع مشکل سینوس‌ها تجویز می‌شوند موجب بد بو شدن دهان می‌شوند، زیرا این داروها علاوه بر خشکی بینی موجب خشکی دهان نیز می‌شوند و در برخی موارد نیز بعضی از داروهای ضد افسردگی نیز موجب کاهش ترشح بزاق می شوند.
وی از دیگر عوامل موجد بوی بد دهان را عفونت راه‌های تنفسی و سینوس، التهاب لوزه‌ها و آدنوییدها، تنفس‌های دهانی، زخم‌های دهان، وجود دندان فاسد، آبسه‌های دندان، بیماری‌های کبدی و ریوی دانست.
برخی ناراحتی‌های گوارشی که در آنها مواد غذایی به سوی مری باز می‌گردد (رفلاکس) نیز می‌تواند موجب بوی بد دهان شوند، تصریح کرد: در صورت بروز این علایم افراد باید هر چه زودتر به پزشک متخصص مراجعه و جهت رفع این مشکل اقدام نمایند.
وی بهترین راه برای برطرف ساختن بوی بد دهان را مسواک زدن مرتب، نخ دندان، مراجعه به دندانپزشک جهت معاینه و درمان مشکلات لثه دانست و ادامه داد: به منظور آگاهی از روش مناسب مسواک زدن در درگیری لثه، باید توجه داشت که داخل دهان را مسواک زده و باید تمامی ذرات غذا و تجمع باکتریها را از دهان خارج کرد، همچنین لازم نیست در مسواک زدن دندان‌ها را بسائید، چند بار مسواک کشیدن بر روی آنها کافی است.
برخی از افراد برای رفع بوی بد دهان خود اقدام به جویدن آدامس یا قرص های خوشبو کننده می کنند، تصریح کرد: استفاده از این مواد در کوتاه مدت بوی بد دهان را تغییر می دهند ولی به دلیل داشتن ترکیبات قندی سبب پوسیدگی و خرابی بیشتر دندان ها و تشدید بوی بد دهان می شود.
باید توجه کرد که در برخی موارد احتمال اینکه پلاک ها سخت شده‌اند و التهاب لثه‌ها وخیم‌تر شده وجود دارد، بنابراین افراد باید این مشکل را جدی گرفته و در رفع آن اقدام نمایند.